Chứng khoán là gì, bạn có nên đầu tư vào chứng khoán để kiếm lời? Đây chính là câu hỏi thường trực của các nhà đầu tư mới. Ngay bây giờ, hãy cùng tìm hiểu cụ thể về loại hình này, cũng như những điều bạn nên và không nên làm khi đầu tư chứng khoán nhé.
1. Chứng khoán là gì?
Chứng khoán là gì? Nó chính là hàng hóa của thị trường chứng khoán. Đó là những tài sản tài chính, vì nó mang lại thu nhập khi cần người sở hữu nó có thể bán để thu tiền về. Theo luật Chứng khoán, chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn của tổ chức phát hành. Chứng khoán được thể hiện dưới dạng chứng chỉ bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử, bao gồm các loại sau :
- Cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ
- Quyền mua cổ phiếu, chứng quyền, quyền chọn mua, quyền chọn bán, hợp đồng tương lai,nhóm chứng khoán hoặc chỉ số chứng khoán
- Một số cách hiểu khác đơn giản hơn: Chứng khoán là một trong những kênh đầu tư, kiếm tiền và thị trường chứng khoán là nơi giao dịch, nơi kiếm tiền từ chứng khoán.
2. Cổ phiếu là gì?
Cổ phiếu là 1 loại chứng khoán được phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ. Xác nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp của người sở hữu cổ phiếu đối với tài sản hoặc vốn của 1 công ty cổ phần khi mua cổ phiếu. Những NĐT, các cổ đông sẽ trở thành chủ sở hữu đối với công ty. Mức độ sở hữu đó tùy thuộc vào tỷ lệ cổ phần mà cổ đông nắm giữ. Là chủ sở hữu, các cổ đông cùng nhau chia sẻ mọi thành quả cũng như tổn thất trong quá trình hoạt động của công công ty. Trong trường hợp xấu nhất công ty bị thanh lý phá sản cổ đông chỉ nhận được những gì còn lại sau khi công ty đã trang trải xong các khoản nghĩa vụ khác (như thuế nợ ngân hàng hay trái phiếu,…)
Theo tính chất của các quyền lợi mà cổ phiếu mang lại cho cổ đông. Có 2 loại cổ phiếu cơ bản là: Cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi
2.1. Phân loại cổ phiếu
2.1.1. Cổ phiếu phổ thông
Đây là loại cổ phiếu điển hình nhất. Trong đó, nếu 1 công ty chỉ được phép phát hành một loại cổ phiếu nó sẽ phát hành cổ phiếu phổ thông. Cổ phiếu phổ thông mang lại những quyền sau cho cổ đông:
- Quyền hưởng cổ tức: Là phần lợi nhuận của công ty dành để trả cho những người chủ sở hữu. Dạng phổ biến nhất của cổ tức là trả bằng tiền. Hoặc cũng có thể được trả bằng cổ phiếu mới.
- Cổ đông có quyền mua cổ phiếu mới: Khi công ty phát hành một đợt cổ phiếu mới để tăng vốn. Các cổ đông đang nắm giữ loại cổ phiếu này có quyền được mua trước cổ phiếu mới. Trước khi đợt phát hành được chào bán ra ngoài trong 1 thời hạn nhất định. Lượng cổ phiếu mới được phép tương ứng với tỷ lệ cổ phiếu đang nắm giữ. Như vậy quyền này cho phép cổ đông hiện hữu duy trì tỷ lệ sở hữu của mình trong công ty sau khi công ty đã tăng thêm vốn.
- Quyền bỏ phiếu: Cổ đông phổ thông có quyền bỏ phiếu và ứng cử vào các chức vụ quản lý trong công ty; Được tham gia các đại hội cổ đông và bỏ phiếu quyết định các vấn đề của công ty. Nếu không tham dự được, cổ đông có thể uỷ quyền cho người khác thay mặt họ biểu quyết theo chỉ thị của họ hoặc tùy theo ý người được uỷ quyền.
2.1.2. Cổ phiếu ưu đãi
Đây là dạng cổ phiếu dành cho cổ đông nhưng có những ưu đãi hơn cổ phiếu thường. Kiểu ưu đãi lâu đời nhất và phổ biến nhất là là ưu đãi về cổ tức. Nó ấn định 1 tỷ lệ tối đa so với mệnh giá hay 1 mức cổ tức tuyệt đối tối đa. Trong điều kiện công ty hoạt động bình thường, thu nhập cổ tức của cổ phiếu ưu đãi là cố định. Đổi lại cổ đông ưu đãi không được tham gia bỏ phiếu quyết định những vấn đề quan trọng của công ty.
3. Chứng khoán là gì – Đặc điểm của chứng khoán
Chứng khoán là một tài sản tài chính có các đặc điểm cơ bản như sau:
- Tính thanh khoản (Tính lỏng): Chứng khoán có tính lỏng cao hơn so với các tài sản khác, thể hiện qua khả năng mua bán trên thị trường. Các chứng khoán khác nhau có khả năng chuyển nhượng là khác nhau. Trong đó, cổ phiếu có mức thanh khoản cao nhất.
- Tính rủi ro: Chứng khoán là tài sản tài chính mà giá trị của nó chịu tác động lớn của rủi ro (Rủi ro thị trường, rủi ro lạm phát, rủi ro chính trị…)
- Tính sinh lợi: Chứng khoán là một tài sản tài chính mà khi nhà đầu tư sở hữu đều mong muốn nhận được một thu nhập lớn hơn trong tương lai. Thu nhập này có được từ cổ tức được chia hoặc việc tăng giá chứng khoán trên thị trường.
4. Đầu tư chứng khoán đem lại gì?
Thị trường chứng khoán là nơi tiềm năng đề đầu tư. Việc đầu tư vào cổ phiếu trên thị trường thường có rủi ro nên bắt buộc nhà đầu tư phải có cách quản lý chặt chẽ, tìm hiểu thật kỹ trước khi tham gia.
Một trong những lợi ích chính của việc đầu tư vào thị trường chứng khoán là cơ hội để tìm kiếm lợi nhuận. Theo thời gian, thị trường chứng khoán có xu hướng tăng theo sự phát triển của nền kinh tế hay sự tăng trưởng của các công ty. Đầu tư vào các công ty ổn định, có xu hướng phát triển có thể tạo ra lợi nhuận cho nhà đầu tư.
Ngoài ra, đầu tư vào thị trường chứng khoán có lợi cho việc đa dạng hóa khoản tiền mà nhà đầu tư có ngoài các kênh như vàng, bất động sản hay gửi tiền tiết kiệm.
5. Những nên và không nên khi đầu tư chứng khoán là gì?
Theo các thống kê thì hiện nay có đến 90% người chơi chứng khoán đã thua lỗ bởi vì họ thiếu đi những nguyên tắc. Và quan trọng nhất đó là họ không tìm hiểu kỹ về lưu ý khi đầu tư chứng khoán. Do đó, ngoài việc tìm hiểu chứng khoáng là gì thì bạn hãy cùng Topnews.com.vn điểm qua những lưu ý quan trọng trước khi quyết định đầu tư vào loại hình này.
5.1. Những điều bạn nên làm
Chứng khoán được coi là một mảnh đất tiềm năng để làm giàu. Thế nhưng, việc làm giàu này lại không hề đơn giản. Đặc biệt là đối với những người mới đầu tư lần đầu. Do đó, trước hết bạn cần phải nắm rõ những điều nên làm trước khi đầu tư chứng khoán:
5.1.1. Bạn cần theo dõi thị trường chứng khoán nhiều hơn
Việc theo dõi thị trường chứng khoán thường xuyên là điều hết sức quan trọng. Việc theo dõi và phân tích qua các báo cáo tài chính của doanh nghiệp hoặc qua các chỉ báo sẽ giúp bạn định hướng được giá cổ phiếu và khối lượng giao dịch. Bên cạnh đó, nhứng yếu tố như chính trị – xã hội, chính sách Nhà nước cũng sẽ tác động không nhỏ tới thị trường này. Do vậy, cập nhật tin tức thường xuyên sẽ giúp bạn có kế hoạch điều chỉnh và rút ra được chiến lược đầu tư cho riêng mình.
5.1.2. Chi cổ phiếu cho nhiều công ty khác nhau
Chi cổ phiếu cho nhiều công ty khác nhau sẽ giúp bạn hạn chế tối đa những rủi ro. Khi doanh nghiệp này làm ăn thua lỗ thì vẫn sẽ có những cổ phiếu tăng giá của các doanh nghiệp khác bù lỗ cho bạn. Đây chính là lời khuyên quan trọng nhất mà Warren Buffett – Tỷ phú của ngành chứng khoán dành cho bạn “Đừng bao giờ cho hết tất cả số trứng vào một rổ”.
5.1.4. Lựa chọn chuyên gia tư vấn, đầu tư chứng khoán giỏi
Nếu bạn chưa đủ tự tin thì nên chọn cho mình một chuyên gia chứng khoán giỏi và uy tín. Khi chọn lựa chuyên gia, bạn cần cân nhắc đến:. Trình độ, chiến lược đầu tư, độ uy tín và kinh nghiệm của họ trong đầu tư chứng khoán.
Ngoài ra còn có các phần mền phân tích chứng khoán để hỗ trợ người dùng. Trong đó có tích hợp rất nhiều chức năng, bạn cũng nên tham khảo thêm về loại hình này.
5.1.5. Bạn cần học hỏi không ngừng
Đầu tư chứng khoán giúp bạn bộc lộ những kỹ năng và sự tư duy của mình. Do vậy, bạn cần học hỏi và trau dồi thật nhiều kinh nghiệm từ những nhà đầu tư trước. Có thể là trong những cuốn sách hay về làm giàu từ chứng khoán. Học hỏi từ những tin tức cập nhật hằng ngày qua các trang web uy tín về chứng khoán trong nước và cả thế giới. Đặc biệt, nếu có điều kiện và thời gian, bạn có thể tham gia các khóa học hoặc các buổi hội thảo của những diễn giả thành công để có cái nhìn tổng quát nhất về thị trường chứng khoán.
5.1.6. Bạn cần có quy tắc
Mỗi nhà đầu tư cần phải có quy tắc riêng cho bản thân. Điều này sẽ đảm bảo cho những quyết định của bạn không bị lung lay bởi những ý kiến phiến diện bên ngoài hay thậm chí là những cảm hứng nhất thời của mình ở một khoảng thời gian nào đó. Đây chính là yếu tố quan trọng nhất khi bạn bắt đầu bước vào thị trường đầy cam go này.
5.1.7. Bạn cần có công thức để so sánh lợi nhuận và rủi ro
Việc so sánh lợi nhuận và rủi ro trong đầu tư chứng khoán sẽ giúp bạn lựa chọn được cổ phiếu giàu tiềm năng. Do đó, bạn có thể áp dụng ngay công thức này khi bắt đầu mua đó là:
“% lợi nhuận của cổ phiếu < 2% rủi ro”
Trong đó, bạn cần xác định được điểm giá cao nhất, điểm giá thấp nhất, tổng khối lượng giao dịch ở thời gian gần nhất trên bảng giá đồ thị điện tử. Đây chính là căn cứ quan trọng để bạn xác định % rủi ro và lợi nhuận của mình.
5.1.8. Bạn cần có kế hoạch chốt lời
Tương tự như cắt lỗ. Bạn cần có phương pháp đảm bảo lợi nhuận cũng như phòng bị rủi ro trong đầu tư chứng khoán. Lúc này, bạn phải đặt ra ngưỡng giá cho cổ phiếu (10%, 20% hoặc cao hơn tùy vào chiến lược của mình). Cụ thể:
- Khi cổ phiếu đã đạt đến điểm kỳ vọng. Bạn có thể bán hết hoặc bán từng phần trong trường hợp giá cổ phiếu có thể tăng thêm.
- Nếu cổ phiếu vẫn chưa đạt được giá mục tiêu và xuất hiện thêm những dấu hiệu xấu. Bạn cần nhanh chóng bán ra thị trường và tìm cơ hội đầu tư mới.
5.2. Những điều bạn không nên làm khi đầu tư chứng khoán là gì?
Ngoài việc nắm rõ chứng khoán là gì thì việc lưu ý những điều không nên làm trong đầu tư chứng khoán cũng rất quan trọng. Bao gồm:
5.2.1. Bạn không nên quá tự tin vào bản thân
Tự tin là một điều rất tốt trong kinh doanh, nó giúp bạn uôn có tâm thế thoải mái, sáng suốt trong mọi hành động. Tuy nhiên, nếu quá tự tin, điều này lại vô cùng nguy hiểm. Một trong những hậu quả lớn đó chính là bạn đổ vốn quá nhiều cho một danh mục đầu tư. Nếu may mắn, bạn sẽ thu về khoản lợi nhuận kha khá. Nhưng bạn cũng cần biết rằng, rủi ro cho chuyện này cũng sẽ rất cao. Thậm chí là phá sản.
Giải pháp tốt nhất là luôn tuân thủ đúng theo những quy tắc mà mình đã đặt ra từ trước.
5.2.2. Không nên bỏ quên những thất bại trong quá khứ
Điều này là cực kỳ quan trọng nếu bạn bỏ quên những thất bại của mình. Trong mỗi giao dịch dù lời hay lỗ. Bạn cũng nên ghi nhận kết quả đã đạt được và chép lại cẩn thận các danh mục chứng khoán từng tham gia. Đây sẽ là những kinh nghiệm cực kỳ quý báu cho chặng đường phía trước của bạn đấy.
5.2.3. Đừng nên bị ám ảnh bởi sự thua lỗ
Đối với các nhà đầu tư mới, đây là một điều khá phổ biến. Những ý nghĩ, tâm lý hoang mang, giằng co, lo sợ, đấu tranh… Dần dần sẽ biến bạn thành người thiếu tự tin và không quyết đoán trong mọi quyết định giao dịch. Hãy không ngừng trau dồi kiến thức và luôn sẵn sàng tìm kiếm các cơ hội đầu tư.
Topnews.com.vn hi vọng rằng bài viết này đã có thể giúp các bạn đã phần nào hình dung được về chứng khoán là gì. Nếu muốn tham gia vào ngành chứng khoán ngay hôm nay. Bạn hãy tìm hiểu nhiều hơn để có thể đầu tư sinh lời từ hình thức kinh doanh này nhé.
Gia Vĩ tổng hợp