1. Cờ vua là gì? Luật chơi cờ vua mới nhất
Cờ vua là trò chơi dành cho 2 người, gồm một bàn cờ và 32 quân cờ chia làm hai phe. Người chơi sẽ phải tuân theo luật để di chuyển quân cờ của mình trên bàn cờ. Hai đối thủ sẽ sử dụng chiến thuật sao cho quân mình chiếm lợi thế trong từng bước đi, khiến cho quân vua của đối thủ bị tấn công, cuối cùng là “chiếu hết” thì chiến thắng.
1.1. Lịch sử, nguồn gốc cờ vua
Cờ vua là trò chơi có nguồn gốc lâu đời và phổ biến trên toàn thế giới. Nhiều tài liệu cho rằng cờ vua có nguồn gốc từ Ấn Độ và Ba Tư cách đây hàng thế kỷ. Những tài liệu sớm nhất ghi chép về cờ vua có niên đại từ đầu thế kỷ VII bằng tiếng Ba Tư và tiếng Phạn. Cờ vua trở nên phổ biến và phát triển ở nhiều nước theo sự giao lưu của con đường tơ lụa.
Các quy tắc chơi cờ như hiện nay đã được hoàn thiện xong vào đầu thế kỷ XIX. Ngày nay, việc thi đấu cờ vua quốc tế và quy định về luật chơi được quản lý bởi FIDE (Liên đoàn Cờ vua quốc tế).
1.2. Luật chơi cờ vua đơn giản cho người mới học
Bạn có thể nắm được luật chơi cờ vua chỉ trong vòng 5 phút và bắt đầu chơi một ván cờ chỉ với 10 phút. Nhưng thời gian để bạn khám phá những điều thú vị có trong trò chơi cờ vua là vô hạn!
Nếu bạn chưa từng chơi hoặc không biết chút nào về luật chơi, bạn có thể:
- Đọc hướng dẫn chơi cờ vua ở các trang uy tín hàng đầu dành cộng đồng cờ vua trên toàn thế giới, có cả Việt Nam.
- Tìm ngay một người bạn, hoặc bất cứ người thân quen nào biết chơi cờ vua và nhờ họ hướng dẫn cho bạn!
Dưới đây là tóm tắt một số luật cờ vua cơ bản và mới nhất cho người mới bắt đầu, giúp bạn có thể hình dung tổng thể trò chơi:
Bước 1: Hãy ghi nhớ tên các quân cờ và cách sắp xếp một bàn cờ
Giống như lòng bàn tay và mu bàn tay, chúng ta sẽ có hai phe “trắng” và “đen” đối đầu nhau giành chiến thắng. Mỗi bên gồm 16 quân cờ: một vua, một hậu, hai xe, hai tượng, hai mã và tám tốt (chốt, binh).
Tóm tắt luật:
- Bàn cờ hình vuông có 64 ô vuông với màu xen kẽ nhau, gọi là ô sáng và ô tối. Trong đó gồm 8 hàng và 8 cột, lần lượt được ký hiệu từ 1 đến 8, từ a đến h (như hình).
- Sắp xếp quân cờ theo thứ tự từ trái sang phải (từ a đến h) lần lượt là: xe, mã, tượng, hậu, vua, tượng, mã, xe. Hàng thứ hai xếp 8 quân tốt trắng. Quân đen sẽ được sắp xếp đối xứng hoàn toàn với quân trắng.
- Luôn đặt bàn cờ đúng vị trí “ô sáng bên phải”. Nghĩa là ô dưới cùng góc bên phải của người chơi luôn là ô màu sáng.
- “Hậu màu nào thì đứng ô màu đấy”, nghĩa là “hậu trắng ở ô trắng, hậu đen ở ô đen”.
Bước 2: Nắm rõ các quy tắc di chuyển của từng quân cờ
Các quân cờ sẽ có những quy tắc di chuyển trên bàn cờ, giống như mỗi chúng ta đều có những sở trường và thế mạnh riêng vậy!
- Quân tượng: di chuyển theo đường chéo.
- Quân xe: di chuyển theo chiều dọc hoặc ngang.
- Quân hậu: kết hợp di chuyển cả chéo, ngang và dọc.
- Quân mã: theo dạng hình chữ L (hình chữ nhật 3×2 hay 2×3). Quân mã không bị cản như trong cờ tướng.
- Quân tốt: có thể di chuyển thẳng về phía trước chỉ một ô một lần tới ô còn trống (đi mà không ăn quân), nhưng khi di chuyển quân để ăn quân đối phương thì đi chéo.
- Quân vua: di chuyển sang các ô bao quanh ô mà nó hiện tại đang chiếm giữ.
Tóm tắt luật:
- Các quân cờ không được di chuyển khi có quân khác ở giữa đường đi, trừ quân mã.
- Di chuyển là bắt buộc, không được bỏ qua lượt, ngay cả khi việc phải di chuyển gây bất lợi.
- Khi ăn quân đối phương, quân tấn công sẽ di chuyển tới ô đó và thay thế cho quân đối phương tại vị trí này.
- Các ván cờ không phải bao giờ cũng kết thúc bằng chiếu bí.
- Quân trắng được di chuyển trước khi ván cờ bắt đầu. Sau đó người chơi thay phiên nhau, mỗi lượt di chuyển một quân (trừ khi nhập thành).
Bước 3: Thực hành chơi ngay với “người thầy” của bạn
“Học đi đôi với hành” cho nên không cách nào học nhanh bằng cách tìm một người chơi cờ với bạn ngay. Khi đã nắm được một vài điều luật cơ bản, bạn hoàn toàn có thể vừa chơi vừa học. Hãy để cho “đối thủ” của bạn cũng là “thầy” của bạn giúp bạn hiểu luật chơi nhanh nhất nhé!
2. Cờ vua phù hợp với ai? Vì sao nên chơi cờ vua?
Cờ vua là một trò chơi phù hợp với mọi lứa tuổi và trình độ. Nếu bạn đang tìm kiếm một trò chơi trí tuệ vừa giải trí vừa giúp phát triển tư duy, thì chắc chắn nên chọn cờ vua. Không chỉ là một game phổ biến, chơi cờ vua còn là cơ hội để bạn khẳng định bản thân trong các giải đấu đầy kịch tính.
Với trẻ em, cờ vua giúp trẻ phát triển trí tuệ, tư duy logic và kỹ năng tập trung. Trong lúc chơi cờ, trẻ có thể rèn được sự kiên nhẫn, ít giận giữ, nổi nóng và luyện tập giữ bình tĩnh dưới áp lực cao. Đối với người lớn, cờ vua giúp rèn luyện trí nhớ, sự chú tâm và được giải trí sau giờ học tập và làm việc căng thẳng. Còn những người cao tuổi, chơi cờ vua sẽ giúp họ duy trì hoạt động trí óc, giữ cho não bộ luôn hoạt động, minh mẫn.
Ngoài ra, các bậc phụ huynh có thể cùng con chơi cờ vua và lồng ghép vào đó những bài học về kỹ năng giải quyết vấn đề, bài học ẩn dụ về cuộc sống,… Điều này giúp cho việc giáo dục con trẻ trở nên uyển chuyển và tạo ra nhiều sự gắn kết hơn trong gia đình.
3. Cách chọn bàn cờ vua
3.1. Chọn theo mục đích sử dụng: chơi, trưng bày, quà tặng, sưu tầm,…
Nếu bạn chỉ chơi cờ vua để giải trí cùng bạn bè hoặc gia đình, bạn có thể chọn một bàn cờ đơn giản, giá rẻ. Khi mới bắt đầu học chơi bạn có thể bỏ quan các tiêu chuẩn về kích thước hoặc các bàn cờ có chất liệu đắt tiền như gỗ, thủy tinh cao cấp,… và chỉ nên tập trung vào việc nâng cao khả năng chơi cờ.
Nếu bạn đã tham gia thi đấu cờ vua hoặc có ý định luyện tập để tham gia vào các giải đấu từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp như cấp trường học, giải đấu ở khu phố địa phương hay cấp thành phố,… Điều bạn cần là chọn một bàn cờ có kích thước tiêu chuẩn và chất liệu phù hợp với quy định của giải đấu. Ngoài ra bạn có thể chọn thêm đồng hồ thi đấu cờ vua để phục vụ cho việc luyện tập và chơi cờ vua chuyên nghiệp.
Nếu bạn muốn sưu tầm bàn cờ vua, bạn có thể chọn những bàn cờ được làm từ chất liệu cao cấp, có thiết kế độc đáo hoặc mang tính nghệ thuật cao. Các loại bàn cờ làm bằng gỗ quý, thủy tinh cao cấp hay các bộ sưu tập phiên bản giới hạn,… cũng rất được giới đam mê sưu tầm bàn cờ săn đón.
Nếu chọn bàn cờ vua để làm quà tặng sinh nhật hãy dựa vào số năm kinh nghiệm chơi cờ và sở thích của họ để lựa chọn phù hợp nhé!
3.2. Chọn theo đối tượng sử dụng: trẻ em, người lớn, người già
Nên chọn một bàn cờ có chất liệu tốt và có độ bền cao nếu bạn chơi cờ vua thường xuyên hoặc mua cho con trẻ. Đặc biệt là với trẻ em độ tuổi từ tiểu học trở xuống, hãy chọn những bàn cờ chất lượng.
Ưu tiên những bàn cờ được sản xuất với chất liệu nhựa an toàn, hoặc gỗ tốt. Hạn chế những bàn cờ bằng thủy tinh dễ vỡ hoặc có kích thước quá nhỏ, có thể gây nguy hiểm nếu trẻ cho vào miệng, hoặc quân cờ quá lớn so với tay của trẻ. Ngoài ra để thu hút trẻ cùng chơi cờ vua, bạn nên chọn một bàn cờ có màu sắc tươi sáng và thiết kế trông ngộ nghĩnh.
Nếu chọn mua bàn cờ vua cho người lớn hoặc mang bàn cờ vua khi đi du lịch, bạn có thể cân nhắc những bàn cờ có kích thước nhỏ gọn và nhẹ. Nếu bàn cờ có thể gấp gọn bỏ vào balo hoặc vali sẽ rất phù hợp.
Còn khi tìm mua các loại bàn cờ vua cho người già, người lớn tuổi có vấn đề về thị lực, nên chọn bàn cờ và quân cờ có kích thước lớn hơn và dễ sử dụng hơn. Loại bàn cờ nam châm để giữ cố định quân cờ, tránh bị xê dịch khi chơi cũng rất thích hợp.
3.3. Chọn theo giá thành
Giá cả của bàn cờ vua rất đa dạng, từ vài chục nghìn đồng đến vài triệu đồng. Bạn nên chọn một bàn cờ phù hợp với khả năng tài chính của mình. Có nhiều loại bàn cờ vua giá rẻ được làm từ chất liệu như nhựa hoặc silicon. Trong đó các loại nhựa cũng phân ra từ giá rẻ đến cao cấp.
Tuy nhiên, những bàn cờ này thường không bền và có thể dễ bị hư hỏng. Nếu bạn có ngân sách cao hơn, bạn có thể chọn những bàn cờ vua được làm từ chất liệu cao cấp như gỗ, đá hoặc thủy tinh. Những bàn cờ này thường có độ bền cao hoặc có giá trị thẩm mỹ cao.
3.4. Chọn theo kích thước tiêu chuẩn (dành cho người chơi chuyên nghiệp)
Một trong những khía cạnh quan trọng nhất của việc lựa chọn một bộ bàn cờ tốt, là mối quan hệ giữa kích thước các ô vuông trên bàn cờ và kích thước các quân cờ.
Các tiêu chuẩn về kích thước bàn cờ và các quân cờ có thể khác nhau đôi chút giữa các quốc gia hoặc các giải đấu. Liên đoàn Cờ vua Thế giới (FIDE) cho biết kích thước ô vuông của bàn cờ tiêu chuẩn trong khoảng từ 5-6 cm, với chiều cao quân vua là 9,5 cm. Đường kính đế của quân vua nên bằng 40-50% chiều cao của nó.
Một nguyên tắc quan trọng khác là, đường kính đáy quân vua phải bằng khoảng 75-80% kích thước của mỗi ô vuông. Tỷ lệ này quyết định khoảng cách giữa các quân cờ khi xếp chung với nhau. Tuân theo quy tắc này, bạn sẽ chọn được một bàn cờ có không gian vừa đẹp giữa các quân cờ, lý tưởng cho mọi kiểu chơi.
Tuy nhiên, điều này cũng phụ thuộc và cảm giác chủ quan và sở thích của kỳ thủ. Nhiều người chơi thích chơi trên một bàn cờ đông đúc hơn là một bàn cờ trông thoáng đãng.
Nếu một bộ cờ có quân vua chiếm gần như toàn bộ một ô vuông, bàn cờ đó chắc chắn sẽ trông rất đông đúc. Dẫn đến khi di chuyển, các quân cờ có thể dễ dàng bị ngã đổ. Một mẹo để kiểm tra xem bàn cờ của bạn có không gian phù hợp hay không, là xem liệu bạn có thể xếp bốn quân tốt vào một ô cờ hay không.
4. Top 10 bàn cờ vua đẹp được ưa chuộng nhất hiện nay
4.1. Bộ Bàn Cờ Vua Cỡ Quốc Tế Liên Hiệp Thành
Bàn Cờ Vua Quốc Tế Cỡ Lớn của thương hiệu Boardgame uy tín Việt Nam Liên Hiệp Thành là sản phẩm thích hợp với nhiều lứa tuổi. Hộp đựng cũng là bàn cờ được làm từ chất nhựa cứng, bền đẹp và sáng bóng. Bàn cờ nhẹ (750g), gọn, không cong gập, gấp thỏa mái, tiện lợi khi di chuyển.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp nhựa, quân cờ nhựa
- Kích thước: Chiều cao quân cờ: 44-64 mm ± 1; Đường kính đáy quân cờ: 25-28 mm ± 1; Diện tích bàn: 365x 365 mm ± 1
- Đặc điểm: Tiện lợi, giá tốt, bền
- Giá: 126.000 đồng (giá tham khảo tại các điểm bán là nhà sách)
- Xuất xứ: Việt Nam
4.2. Bàn Cờ Vua Nam Châm Bàn Cũng Là Hộp Đựng UBon
Bộ sản phẩm cờ vua nam châm UBON sẽ giúp bạn tránh bị rơi rớt hay ngã cờ khi chơi. Những quân cờ được cất bên trong bàn cờ khi gấp lại thành hộp, có khóa cài giúp bạn bảo quản tốt, tránh thất lạc. 32 quân cờ được chạm khắc sắc nét với 2 màu vàng và bạc rất nổi bật.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp nhựa, quân cờ là nhựa cứng HIPS có đế nam châm hút chặt
- Giá: từ 223.000 đồng
- Kích thước: bàn cờ gồm 3 size to, vừa và mini lần lượt Cỡ to: 2,5x36x36 cm; Cỡ vừa: 2,2x32x32 cm; Cỡ nhỏ: 2,2×25,5×25 cm. Quân cờ cao 5-6 cm.
- Đặc điểm: Hộp đựng tích hợp nhiều tính năng, cỡ nhỏ dễ mang theo
- Sản xuất: Trung Quốc
4.3. Bàn Cờ Vua Nam Châm Amalife
Với bàn cờ vua Amalife, nam châm được gắn dưới mỗi quân cờ và mặt bàn cờ nên khi chơi cờ các quân cờ không dễ bị ngã đổ. Bàn cờ được gấp đôi lại tạo thành hộp đựng quân cờ, rất thuận tiện trong việc giữ gìn quân cờ được sạch sẽ và không bị mất quân cờ.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp nhựa, quân cờ là nhựa ABS có đế nam châm hút chặt
- Giá: từ 99.000 đồng
- Kích thước: Kích thước bàn cờ: Nhỏ: 25x25Cm; To: 32x32Cm; Đại 36x36Cm – dày 2,5cm
- Sản xuất: Trung Quốc
- Đặc điểm: có nam châm, nhiều kích cỡ, giá rẻ, dễ tìm mua
4.4. Bàn Cờ Vua Gấp Urra V-Square Chess 2021 (tạm thời hết hàng)
Bộ cờ vua V-Square Chess không chỉ mang vẻ cổ điển mà còn sáng tạo, với thiết kế mang đậm dấu ấn văn hoá làng nghề Việt Nam. Kết hợp ưu điểm của vật liệu nhựa POM cao cấp và gỗ, thỏa mãn yêu cầu thẩm mỹ nhờ các chi tiết tinh xảo, sắc nét, đồng thời thừa hưởng khả năng chịu va đập cao, kháng nước của nhựa POM.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp gỗ, quân cờ nhựa POM
- Giá: 1.200.000 đồng
- Xuất xứ thương hiệu: Việt Nam
- Đặc điểm: độ hoàn thiện các quân cờ tỉ mỉ, tinh tế, vật liệu an toàn, thẩm mỹ. Thích hợp để trưng bày, sưu tầm, quà tặng.
4.5. Bàn Cờ Vua Phù Thủy Harry Potter
Khi chơi cờ vua bạn thích liên tưởng và gắn các hình tượng nhân vật cho mỗi quân cờ, hãy chọn bàn cờ Harry Potter. Bộ bàn vua phù thủy của Noble Collection rất thích hợp để sưu tầm, làm quà tặng hoặc trưng bày. Khi cầm những quân cờ mang những biểu tượng riêng gắn với cốt truyện phép thuật của Harry Potter, việc chơi cờ sẽ càng trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết!
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp nhựa, quân cờ là nhựa ABS có đế nam châm hút chặt
- Giá: từ 670.000 đồng
- Kích thước: bàn cờ 47cmx 47cm
- Đặc điểm: Sản phẩm khá nặng tay, khoảng 1.9kg. Thiết kế độc đáo, mới lạ có thể sưu tầm hoặc tặng cho trẻ em yêu thích Harry Potter.
- Sản xuất: Trung Quốc
4.6. Bàn Cờ Vua Trung Lê
Cờ vua Trung Lê là một lựa chọn phổ biến cho nhiều người. Đơn giản bởi giá thành rẻ, thiết kế cơ bản, đáp ứng đủ nhu cầu cho người học chơi cờ vua.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp nhựa, quân cờ là nhựa ABS có đế nam châm hút chặt
- Giá: từ 37.000 đồng – 55.000 đồng – 79.000 đồng
- Kích thước: nhỏ vừa lớn 44 x 43 cm : 34x37cm : 28x28cm
- Sản xuất: Việt Nam
- Đặc điểm: Thiết kế cổ điển, giá rẻ, phù hợp với mọi đối tượng
4.7. Bộ Bàn Cờ Vua Thủy Tinh
Bộ trò chơi cờ vua bằng thủy tinh là một món quà hoàn hảo để dành tặng cho những ai yêu thích cờ vua, cũng rất tuyệt vời để tô điểm cho bộ sưu tập của bạn. Mỗi quân cờ được làm thủ công từ thủy tinh pha lê, bởi các nghệ nhân với độ chính xác cao. Bộ cờ đặc biệt này bao gồm các quân cờ thủy tinh mờ và thủy tinh trong. Bàn cờ vua là loại kính có độ dày dặn vừa phải và màu sắc thanh lịch.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: pha lê thủy tinh thủ công
- Kích thước: Bàn cờ: 25x25cm & 20x20cm. Chiều cao quân Vua: 5,8cm & 4,5cm. Chiều cao quân Hậu: 5cm & 3,5cm. Đường kính đáy quân cờ: 2,3cm & 1,8cm
- Giá: 230.000 đồng
- Sản xuất: OEM
4.8. Bàn Cờ Vua bằng gỗ TomcityVN
Bộ cờ vua và bàn cờ bằng gỗ tự nhiên cao cấp TomcityVN an toàn. Cờ và bàn cờ vua được làm bằng gỗ tự nhiên nên rất bền an toàn và đẹp. Sản phẩm được thiết kế nhỏ gọn, nhẹ, dễ dàng mang đi mọi lúc, mọi nơi. Đặc biệt bàn cờ phù hợp các bạn học sinh, sinh viên năng động, hay di chuyển. Thiết kế bàn cờ là hộp đựng cờ thông minh, tiện dụng.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Hộp gỗ, quân cờ gỗ
- Giá: 150.000 đồng
- Kích thước: Bàn cờ cỡ 30×30 cm. Chiều cao quân cờ: 2,6 – 5,5cm
- Sản xuất: Trung Quốc (không rõ)
- Đặc điểm: Tiện lợi, giá rẻ, phù hợp cho người chơi thường xuyên di chuyển
4.9. Bàn Cờ Vua Bàn vải da PU
Bộ cờ vua gỗ cao cấp có bàn cừ bằng vải da được chế tác đẹp mắt. Vải da PU sần cùng có ô cờ màu trắng và xanh xen kẽ nhau. Chất liệu vải sử dụng mỏng, bền, có thể dễ dàng cuộn tròn lại khi không sử dụng, khi trải ra không bị cong. Đi kèm là một bộ quân cờ làm từ gỗ với các đường nét đẹp mắt, độ hoàn thiện cao.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Bàn cờ vải da, quân cờ bằng gỗ
- Giá: 230.000 đồng
- Kích thước: Bàn cờ cỡ 42x42cm. Vua cao 9cm, đường kính đế 3,4cm. Binh cao 4.5cm, đường kính đế 2,4cm.
- Sản xuất: Trung Quốc
- Đặc điểm: Vải da hạn chế rách, trầy xước, nhạt màu, vải không cong, êm ái. Giá cả và chất lượng hợp lý.
4.10. Bàn Cờ Vua Zheyu gỗ (sản phẩm hết hàng)
Mẫu bàn cờ Zheyu xuất xứ Trung Quốc này có thiết kế cổ điển, được làm hoàn toàn từ gỗ. Các quân cờ vua của Zheyu được chia làm 2 phe với 2 nhóm màu rõ ràng là trắng sữa và nâu.
Thông tin cơ bản:
- Chất liệu: Gỗ
- Giá: 400.000 đồng
- Kích thước: Bàn cờ với thông số dày, rộng, dài là 2,5x34x34cm.
- Sản xuất: OEM
- Đặc điểm: Thiết kế cổ điển sang trọng, mang tính thẩm mỹ, thể hiện cá tính người chơi.
5. Gợi ý một số mẫu đồ chơi cờ trí tuệ khác
Bên cạnh cờ vua, còn có cờ tướng và cờ vây cũng là bộ môn thách thức trí não. Cờ tướng, phổ biến ở phương Đông, mang nét đẹp văn hóa khi các cụ ông cụ bà cùng nhau so tài mỗi chiều trong công viên. Luật chơi cờ tướng có nhiều điểm tương đồng với cờ vua. Cờ vây có luật chơi phức tạp hơn, cũng là môn thể thao trí tuệ lâu đời, rèn luyện sự kiên nhẫn và tính toán tỉ mỉ.
Ngoài ra còn có cờ cá ngựa, cờ tỷ phú mang màu sắc hiện đại hơn. Cờ cá ngựa có yếu tố may rủi do sử dụng xúc xắc. Cờ tỷ phú phụ thuộc vào chiến lược và kỹ năng của người chơi. Nhưng nhìn chung hai trò này đều mang tính giải trí cao, giúp gắn kết mọi người. Chủ yếu thiên về rèn luyện khả năng tương tác xã hội hơn là tư duy.
Tóm lại, cờ vua là một game giải trí thuộc top các trò chơi trí tuệ được yêu thích. Đơn giản vì đây là trò dễ chơi nhưng khó giỏi, luôn thu hút mọi lứa tuổi bởi sự biến hóa huyền diệu. Từ trẻ đến già, ai cũng có thể tìm thấy niềm đam mê và thử thách khi chơi cờ vua. Chúc bạn chọn được bàn cờ vua ưa thích trong review Top 10 loại bàn cờ vua trên đây và bắt đầu ván cờ ngay thôi!
Trang N Tổng hợp