Bảo hiểm y tế và việc mua bảo hiểm y tế có những quyền lợi gì luôn là điều thắc mắc thường trực của mọi người. Hãy cùng tham khảo bài viết này để có cho mình câu trả lời chính xác nhất về vấn đề này nhé.
1. Bảo hiểm y tế là gì?
Căn cứ Điều 2, Luật BHYT số 01/VBHN-VPQH quy định chi tiết về khái niệm bảo hiểm y tế. Đây là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật này để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện.
BHYT là loại hình bảo hiểm thuộc lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Bảo hiểm y tế giúp giảm thiểu những chi phí chăm sóc sức khỏe, chi phí liên quan đến việc điều trị, phục hồi sức khỏe…trong các trường hợp bị mắc bệnh hoặc bị tai nạn…
Bảo hiểm y tế của nhà nước cơ cấu và tổ chức nhằm phục vụ, bảo vệ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân. BHYT do nhà nước cung cấp không nhằm mục đích lợi nhuận mà nó là một chính sách xã hội. Vì thế, người dân sẽ có trách nhiệm và quyền lợi khi tham gia bảo hiểm theo quy định của của luật bảo hiểm mà nhà nước ban hành.
1.1. Lợi ích của bảo hiểm y tế
- Bảo hiểm Y tế mang lại công bằng về chăm sóc sức khỏe cho mọi người, đặc biệt là người nghèo, người cận nghèo và đồng bào dân tộc sống ở vùng sâu, vùng xa.
- Bảo hiểm Y tế là cách tốt nhất để mọi người giúp nhau chia sẻ rủi ro khi bị ốm đau, bệnh tật. Do đó, đóng tiền mua thẻ BHYT là cách đóng góp khi lành, để dành khi ốm.
- Bảo hiểm Y tế chi trả phần lớn chi phí khám bệnh, xét nghiệm, thuốc men và chăm sóc cho người có thẻ khi đi khám bệnh, chữa bệnh theo đúng nơi đăng ký ghi trên thẻ.
- Tham gia BHYT thì tùy theo các nhóm đối tượng, được quỹ BHYT thanh toán 100% hoặc 95% hoặc 80% chi phí khám chữa bệnh nội và ngoại trú với các danh mục thuốc và dịch vụ kỹ thuật do Bộ Y tế quy định.
1.2. Vai trò của bảo hiểm y tế
- BHYT là một chính sách quan trọng để bảo đảm an sinh xã hội, tham gia vào chống đói nghèo do bệnh tật gây ra.
- BHYT cũng là một nguồn tài chính rất quan trọng dành cho chăm sóc sức khỏe nhất là khi tình hình ngân sách của Nhà nước không đủ để bao cấp hoàn toàn cho chăm sóc sức khỏe.
- BHYT là sự chia sẻ, cưu mang hữu hiệu nhất giữa người có điều kiện và người khó khăn.
- BHYT là một giải pháp ưu việt trong một hệ thống chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
1.3. Các loại bảo hiểm y tế
Theo phương thức quản lý của nhà nước, có 2 loại hình BHYT:
- BHYT bắt buộc.
- BHYT tự nguyện theo hộ gia đình.
Lưu ý: Những người chưa tham gia BHYT theo diện bắt buộc thì đều cần mua bảo hiểm y tế tự nguyện tại UBND phường xã nơi cư trú.
Theo quy định mới, từ ngày 01/01/2016 trở đi. Nếu bạn muốn tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện thì bắt buộc phải tham gia theo hộ gia đình. Khi bạn có nhu cầu mua BHYT có nghĩa là bạn có nhu cầu khám chữa bệnh. Người thân trong gia đình phải có trách nhiệm hỗ trợ một phần chi phí khám chữa bệnh cho người thân của mình.
1.4. Đối tượng bắt buộc phải mua bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế là 1 trong những chính sách an sinh xã hội tốt nhất hiện nay cho người lao động khi thăm, khám chữa bệnh. Vậy những ai bắt buộc phải mua bảo hiểm y tế?
Đối với bảo hiểm y tế bắt buộc có 6 nhóm đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế được quy định tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP, đó là:
- Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng.
- Nhóm do cơ quan BHXH đóng.
- Nhóm do ngân sách Nhà nước đóng.
- Nhóm được ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng.
- Nhóm tham gia BHYT theo hộ gia đình.
- Nhóm do người sử dụng lao động đóng.
Theo quy định mới nhất tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP, đối tượng tham gia của bảo hiểm y tế tự nguyện là những người không thuộc 6 nhóm tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.
2. Bảo hiểm y tế tự nguyện
Ngoài bảo hiểm y tế bắt buộc nêu trên thì người dân có thể tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện. Bảo hiểm y tế tự nguyện là hình thức bảo hiểm được áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, do người dân tự nguyện tham gia và được Nhà nước tổ chức thực hiện, không vì mục đích lợi nhuận.
Theo phương thức quản lý của Nhà nước thì hiện nay có 02 loại hình BHYT. Là BHYT bắt buộc và BHYT tự nguyện. Do đó, trừ các đối tượng đã tham gia BHYT bắt buộc thì mọi công dân Việt Nam đều được tham gia BHYT tự nguyện theo Luật Bảo hiểm y tế.
2.1. Có nên mua bảo hiểm y tế tự nguyện?
Câu trả lời là có. Bởi BHYT sẽ giúp bạn chi trả một phần chi phí khám chữa bệnh. Đồng thời Bộ y tế đang có quy định tăng chi phí khám, chữa bệnh đối với các các nhận không tham gia BHYT. Vì thế, tham gia BHYT tự nguyện sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí nếu phải khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế công cộng.
Để tham gia BHYT tự nguyện, bạn có thể đăng ký tham gia theo hình thức hộ gia đình. Hồ sơ, thủ tục đăng ký tham gia sẽ được hướng dẫn tại các đơn vị mà bạn đăng ký tham gia BHYT.
3. Mức đóng bảo hiểm y tế
Từ 1/7/2018, mức lương cơ sở điều chỉnh tăng từ 1,3 triệu đồng/tháng lên 1,39 triệu đồng/tháng theo Nghị định 72/2018/NĐ-CP, do đó, mức phí đóng BHYT cũng tăng.
Theo quy định tại Điều 7 của Nghị định 146/2018/NĐ-CP, người lao động phải đóng 4,5% mức lương cơ sở, tiền lương hàng tháng hoặc tiền trợ cấp tháng.
Đối với đối tượng tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình, mức đóng bảo hiểm được tính như sau:
- Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở.
- Người thứ hai đóng bằng 70% mức đóng của người thứ nhất.
- Người thứ ba đóng bằng 60% mức đóng của người thứ nhất.
- Người thứ tư đóng bằng 50% mức đóng của người thứ nhất.
- Người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.
Cụ thể chi phí phải đóng BHYT theo hộ gia đình trong năm 2019 như sau:
- Người thứ 1: 62.550/Tháng 750.600/Năm
- Người thứ 2: 43.785/Tháng 525.420/Năm
- Người thứ 3: 37.530/Tháng 450.360/Năm
- Người thứ 4: 31.275/Tháng 375.300/Năm
- Từ người thứ 5 trở đi: 25.020/Tháng 300.240/Năm
Lưu ý: Mức đóng trên chưa tính chi phí hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước và mức đóng này sẽ thay đổi dựa vào mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
4. Mua bảo hiểm y tế ở đâu?
Mỗi đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế đều có cách mua và địa điểm mua khác nhau. Cụ thể:
4.1. Bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên
Học sinh, sinh viên sẽ tham gia BHYT ngay tại trường mà mình đang theo học. Khi tham gia BHYT, sinh viên, học sinh cần có thẻ học sinh/sinh viên, chứng minh nhân dân hoặc các giấy tờ tùy thân khác có ảnh để hoàn thiện các thủ tục tham gia BHYT.
4.2. Bảo hiểm y tế hộ gia đình
Bạn cần mang theo các giấy tờ sau khi đi mua Bảo hiểm y tế tại phường xã:
- Sổ hộ khẩu (bản chính).
- Bản photo thẻ BHYT của những người trong hộ khẩu thuộc diện tham gia BHYT bắt buộc.
- Danh sách tham gia BHYT
- Tờ khai tham gia BHYT
- Bản photo thẻ BHYT của những người đã có thẻ nộp và kèm theo Danh sách đăng ký tham gia BHYT để xác định việc giảm trừ mức đóng BHYT theo quy định tại Điểm g Khoản 1 Điều 2 Nghị định số 105/2014/NĐ-CP.
Sau khi hoàn tất việc kê khai đầy đủ các chỉ tiêu trong mẫu, chủ hộ hoặc người đại diện ký cam đoan những nội dung kê là đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Cán bộ phường xã đối chiếu, kiểm tra tính xác thực của thông tin. Sau khi thông tin được đối chiếu, bạn sẽ phải nộp tiền đóng BHYT ngay tại UBND phường xã.
4.3. Mua bảo hiểm y tế với các cá nhân khác
Những đối tượng việc tại các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức và người được Nhà nước hỗ trợ sẽ đóng BHYT tại chính đơn vị nơi đang làm việc hoặc tại cơ quan BHXH trên địa bàn
5. Quyền lợi bảo hiểm y tế
Đa số những người tham BHYT là những đối tượng tham gia theo hình thức bắt buộc. Vì thế, nhiều người chưa tìm hiểu rõ về các chính sách và quyền lợi của mình khi tham gia bảo hiểm.
Khi tham BHYT, người tham gia được hưởng những chế độ và quyền lợi sau:
Được tùy chọn một cơ sở y tế khám chữa bệnh: Người tham gia bảo hiểm y tế được lựa chọn một cơ sở y tế thuận lợi gần nơi công tác hoặc nơi cư trú theo hướng dẫn của Cơ quan bảo hiểm xã hội để đăng ký khám bệnh, chữa bệnh ban đầu, được đi nơi đăng ký ban đầu vào đầu mỗi quý.
Được giảm chi phí khám chữa bệnh: Tùy vào từng đối tượng và tình hình bệnh tật, tai nạn… mà người tham gia BHYT sẽ được miễn phí hoàn toàn hoặc một phần chi phí điều trị, chi phí khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công cộng.
Được giảm chi phí khám chữa bệnh: Tùy vào từng đối tượng và tình hình bệnh tật, tai nạn…mà người tham gia BHYT sẽ được miễn phí hoàn toàn hoặc một phần chi phí điều trị, chi phí khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công cộng.
Mức giảm chi phí khám chữa bệnh đối với các đối tượng như sau:
5.1. Trường hợp khám chữa bệnh đúng tuyến
Người bệnh sẽ được hỗ trợ chi trả chi phí khám bệnh theo các mức 80%, 95%, 100%. Tùy vào từng đối tượng khác nhau nếu khám chữa bệnh đúng tuyến.
100% chi phí khám, chữa bệnh đối với các đối tượng:
- Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan CMKT đang công tác trong lực lượng CAND.
- Người có công cách mạng, bà mẹ Việt Nam Anh Hùng, lão thành cách mạng, thương bệnh binh>81%.
- Trẻ em dưới 6 tuổi.
- Trường hợp chi phí cho một lần khám bệnh, chữa bệnh thấp hơn 15% mức lương tối thiểu và khám bệnh, chữa bệnh tại tuyến xã.
- Khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế cấp xã.
95% chi phí khám chữa bệnh đối với các đối tượng:
- Người đã được hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng;
- Thân nhân của người có công với cách mạng, trừ người được BHYT chi trả 100% chi phí;
- Người thuộc hộ gia đình nghèo, người dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế khó khăn, đặc biệt khó khăn.
80% chi phí nếu là các đối tượng khác
5.2. Trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến
Người tham gia BHYT sẽ được miễn giảm:
- 40% chi phí điều trị nội trú tại bệnh viện tuyến trung ương.
- 60% chi phí điều trị nội trú đến ngày 31/12/2020;
- 100% chi phí điều trị nội trú từ ngày 01/01/2021 tại bệnh viện tuyến tỉnh;
- 100% chi phí tại bệnh viện tuyến huyện.
Riêng người sống tại xã đảo, huyện đảo; người dân tộc thiểu số, người thuộc hộ nghèo sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn đi khám không đúng tuyến vẫn được hưởng theo mức hưởng đúng tuyến.
6. Làm thế nào để bảo đảm quyền lợi khi tham gia bảo hiểm y tế?
Để đảm bảo quyền lợi của mình khi tham gia BHYT, bạn cần lưu ý đến những điểm sau:
- Kiểm tra lại các thông tin ghi trên thẻ BHYT gồm họ tên, ngày sinh, giới tính, mã số thẻ BHYT.
- Các trường hợp tham gia BHYT bắt buộc có trách nghiệm đóng đầy đủ mức phí tham gia BHYT.
- Khi thẻ BHYT sắp hết hạn cần đóng kịp thời để tiếp tục sử dụng quyền lợi của mình.
- Tham gia BHYT 5 năm liên tục sẽ được hưởng nhiều quyền lợi hơn theo quy định.
- Người lao động khi tham gia tuyển dụng. Cần tìm hiểu về các hợp đồng lao động cũng như chính sách về BHYT mà mình sẽ được hưởng.
6.1. Quyền lợi đặc biệt khi tham gia BHYT 5 năm liên tục
Theo quy định của pháp luật hiện hành, người lao động (NLĐ) có thời gian tham gia BHYT 05 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong năm lớn hơn 8.940.000 đồng (trừ trường hợp tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến) sẽ được hưởng 100% chi phí khám bệnh, chữa bệnh.
Khi được cấp giấy chứng nhận này, người tham gia BHYT không phải thanh toán phần cùng chi trả 5% hoặc 20% chi phí khám chữa bệnh (chỉ áp dụng đối với trường hợp đi khám chữa bệnh đúng tuyến).
Người tham gia BHYT khi đi khám, chữa bệnh trong phạm vi được hưởng với mức hưởng 100% chi phí khám , chữa bệnh khi: Người bệnh có thời gian tham gia BHYT tế 5 năm liên tục trở lên và có số tiền cùng chi trả chi phí khám, chữa bệnh trong năm lớn hơn 6 tháng lương cơ sở. Trừ trường hợp tự đi khám bệnh, chữa bệnh không đúng tuyến.
Như vậy bài viết trên đây của Topnews.com.vn đã giải đáp những nội dung liên quan đến việc mua bảo hiểm y tế. Qua bài viết chúng ta thấy được lợi ích của bảo hiểm y tế là quá rõ ràng. Hi vọng những thông tin trên sẽ giúp ích được cho bạn trong cuộc sống. Chính vì vậy, người dân nên chủ động tham gia bảo hiểm y tế để được chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện nhất.
Gia Vĩ tổng hợp