Amidan nằm ở phía sau của cổ họng vùng được cho là vị trí giao nhau giữa đường thở và đường ăn. Chức năng của amidan là ngăn chặn sự tấn công của các loại vi khuẩn virus, đối với cơ thể. Đồng thời amidan còn có chức năng tiết ra các kháng thể tự nhiên chống sự nhiễm trùng. Vậy, tai sao lại bị viêm amidan và cách chữa trị như thế nào? Hãy cùng theo dõi trong bài viết dưới đây.
1. Viêm amidan là gì và những dấu hiệu viêm amidan phổ biến nhất
Viêm amidan là tình trạng viêm và sưng amidan to, thường xảy ra do nhiễm trùng. Bệnh này có thể để lại nhiều biến chứng và di chứng nguy hiểm. Khi mắc bệnh, chúng không nên xem nhẹ và hãy nhanh chóng gặp bác sĩ để khám.
Viêm amidan được chia làm 2 loại gồm:
1.1. Viêm amidan cấp tính
Viêm amidan cấp tính sẽ xảy ra khi 2 khối amidan bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn. Lúc này amidan sưng đỏ gây cảm giác đau đớn vô cùng khó chịu. Thông thường trường hợp này thường xảy ra ở trẻ em.
Dấu hiệu nhận biết viêm amidan cấp tính:
- Amidan cấp tính thường sưng đỏ, niêm mạc họng đỏ rực, xuất hiện kèm theo nghẹt mũi, chảy nước mũi.
- Sốt cao đột ngột, cơ thể mệt mỏi nhức đầu, chán ăn.
- Khó thở và khi ngủ thì ngáy to.
- Cảm giác nuốt bị vướng ở cổ, rát họng thi thoảng đau nhói bên tai.
1.2. Viêm amidan mãn tính
Viêm amidan mãn tính là viêm amidan thường xuyên, bị viêm đi viêm lại nhiều lần. Bệnh viêm amidan mãn tính chính là hậu quả của việc viêm amidan cấp tính tái phát nhiều lần hoặc hố amidan không lưu thông được tích tụ vi khuẩn tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển dẫn đến gây tổn thương amidan nghiêm trọng gây ra tình trạng mãn tính.
Dấu hiệu nhận biết viêm amidan mãn tính:
- Thường ho khan từng cơn (nhiều nhất vào sáng khi ngủ dậy), đau rát họng và nuốt khó.
- Amidan sưng to, niêm mạc đỏ nhẹ, trụ trước đỏ sẫm, có mủ trắng trong các hốc.
- Hơi thở có mùi hôi, hay sốt vặt, ngây ngấy sốt lúc chiều, thể trạng cơ thể yếu.
- Thường ho khan từng cơn (nhiều nhất vào sáng khi ngủ dậy), đau rát họng và nuốt khó.
- Quan sát sẽ thấy hai amidan nhỏ, bề mặt gồ ghề, lỗ chỗ chằng chịt nhưng xơ trắng.
- Ngoài ra thì trụ trước, trụ sau dày và đỏ sẫm, khi ấn vào amidan có thể thấy mủ chảy ra.
2. Nguyên nhân gây bệnh amidan
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm amidan trong đó có các nguyên nhân chủ yếu như:
- Vệ sinh răng miệng chưa tốt: Nếu thực hiện vệ sinh răng miệng không đúng cách, không khoa học sẽ gây nên những chứng bệnh trong đó có viêm amidan.
- Do vị trí và cấu trúc amidan: Amidan vốn nằm ở vị trí giao giữa đường thở và đường ăn cộng thêm cấu trúc khe hốc nên amidan chính là nơi trú ngục của nhiều loại vi khuẩn gây bệnh.
- Bị viêm nhiễm: Khi thời tiết giao mùa, trời chuyển lạnh… các loại vi khuẩn và virus sẽ có cơ hội để phát triển và gây bệnh.
- Do tạng bạch huyết: Thường xảy ra ở trẻ nhỏ và một số trường hợp người bệnh có hạch ở vùng cổ hoặc giữa họng cùng với các tổ chức bạch huyết xung quanh gây nên viêm amidan.
3. Các cách chữa viêm amidan hiệu quả nhất
3.1. Cắt amidan
Bác sĩ sẽ tiến hành cắt amidan bị nhiễm trùng trong trường bị viêm amidan mãn tính, tái phát lại hoặc không đáp ứng với lối điều trị khác và gây ra các biến chứng.
Những lưu ý sau khi cắt amidan:
- 10 ngày sau khi cắt Amidan người bệnh nên dùng thức ăn mềm, lỏng, nguội, lạnh. Không dùng thức ăn chua, cay, cứng, nóng và thức uống có màu nâu, đỏ như: Xá xị, coca,..
- Trong ngày đầu tiên nên nằm nghỉ ngơi tại giường ở nơi thoáng mát, đủ ánh sáng, có người chăm sóc (tốt nhất nằm tại phòng săn sóc hậu phẫu của bệnh viện) và nói nhỏ.
- Từ ngày 2 – 10: Người bệnh có thể đi lại, nói chuyện và lao động nhẹ tại nhà hoặc văn phòng. Không nên đi đường xa hoặc những đường gồ ghề bằng phương tiện thô sơ và không nên đi máy bay.
- Tuyệt đối không la hét, chạy nhảy và hoạt động gắng sức khác dưới trời nắng nóng.
- Người bệnh nên tắm rửa với nước ấm.
- Nên súc miệng, đánh răng sau mỗi bữa ăn với kem đánh răng và nước mát.
- Không cố khạc nhổ khi vướng họng để tránh bong giả mạc (Một lớp màng màu trắng như bông phủ hố amidan. Lớp này có tác dụng bảo vệ và giúp cầm máu hố mổ, tự bong từ ngày 7 đến ngày 10, đây không phải là mủ).
- Bệnh nhân cần uống thuốc theo toa. Tái khám đúng hẹn.
- Sau 14 ngày: Vết mổ sẽ lành hẳn.
3.2. Chữa viêm amidan bằng thuốc kháng sinh
Bác sĩ sẽ kê đơn nếu viêm amidan là do vi khuẩn. Điều trị viêm bằng penicillin hoặc erythromycin (Nếu bệnh nhân dị ứng với penicillin). Các triệu chứng có khả năng sẽ cải thiện trong vòng một vài ngày sử dụng thuốc kháng sinh. Trường hợp dùng kháng sinh trong 2-3 ngày đã hết sốt thì người bệnh vẫn cần phải tiếp tục uống thuốc cho đủ phác đồ điều trị, tránh tình trạng bị kháng thuốc
3.2. Chữa viêm amidan tại nhà
Ngoài việc điều trị bằng thuốc tây, phẫu thuật. Chúng ta có thể tham khảo thêm một số phương pháp chữa viêm amidan tại nhà hiệu quả mà vô cùng an toàn cho sức khỏe
3.2.1. Chữa trị viêm amidan tại nhà bằng mật ong
Điều trị viêm amidan bằng mật ong được chia theo 3 cách khác nhau. Bạn có thể dễ dàng lựa chọn những cách phù hợp với thể trạng của mình, cụ thể:
- Chữa viêm amidan bằng cách kết hợp mật ong và chanh: Chanh là một thảo dược tự nhiên có tác dụng tiêu viêm, diệt khuẩn, khử trùng, sát khuẩn tốt giúp tiêu đờm nhanh chóng, hỗ trợ loại bỏ tình trạng ho do viêm amidan gây nên. Bạn chỉ càn lấy khoảng 2-3 thìa mật ong trộn đều với một thìa nước chanh tươi để ngậm rồi từ từ nuốt xuống.
- Mật ong kết hợp với quất: Quất được hấp cách thủy với mật ong và chắt lấy phần nước uống, bã dùng để ngậm. Tích cực Sử dụng từ 5-7 ngày bạn sẽ có thể cảm nhận được sự hiệu quả của phương pháp này.
- Mật ong kết hợp với gừng tươi: Gừng cũng có chứa những thành phẩn cs tính kháng khuẩn, khử trùng rất tốt. Bạn lấy một củ gừng tươi rửa sạch thái lát mỏng rồi cho vào một bát con. Sau đó cho mật ong vào đem hấp cách thủy trong khoảng thời gian từ 5-10 phút thì bỏ ra và chắt lấy phần nước uống.
3.2.2. Chữa viêm amidan đường phèn và quất
Quất có thể chữa viêm họng, chữa phong hàn, cung cấp vitamin C, giảm ho, điều hòa khí, làm tan đờm,…dùng quất và đường phèn có thể làm giảm, nhanh cơn đau, hỗ trợ điều trị viêm amidan, viêm họng cấp tính hiệu quả.
Chỉ cần sửa sạch, cắt đôi quả quất sau đó cho đường phèn vào chén nhỏ. Hấp cách thủy khoảng 10-15 phút cho đường ngấm vào quất. Sử dụng bằng cách lọc lấy nước để uống hoặc lấy bã ngậm.
3.3. Cách điều trị viêm amidan bằng Đông Y
Có nhiều trường hợp phải cắt amidan nhưng cũng có những trường hợp không nên cắt mà có thể điều trị bằng những bài thuốc đông nam y đơn giản. Một số bài thuốc chữa bằng đông y hiệu quả như:
- Bồ công anh 30g, đại thanh diệp 15g, sinh địa 6g, cát cánh 10g, cam thảo 6g. Sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang, chia 2 lần uống.
- Ngân hoa 15g, liên kiều 15g, mã thầy 10g, xạ can 12g, ngưu bàng tử 12g, sơn đậu căn 6g, đại thanh diệp 20g, cát cánh 10g, sinh cam thảo 10g. Sắc nước uống, mỗi ngày 1 thang, chia 3 lần uống.
4. Cách phòng bệnh amidan
Để phòng bệnh viêm amidan chúng ta nên:
- Bổ sung các chất dinh dưỡng cho cơ thể: Ăn nhiều rau xanh và trái cây giúp bổ sung các loại vitamin tốt cho cơ thể giúp tăng cường sức đề kháng.
- Bảo vệ cơ thể trước những tác nhân gây hại như khói bụi, ảnh hưởng của thời tiết.
- Vệ sinh răng miệng sạch sẽ: Hàng này bạn nên vệ sinh răng miệng bằng nước muối sinh lý để loại bỏ những mảng bám trên răng. Đồng thời nên kiểm tra răng miệng định kỳ
- Từ bỏ thói quen xấu: Để không mắc bệnh viêm amidan bạn nên từ bỏ một số thói quen xấu như hút thuốc lá, rượu bia, sử dụng các chất cay nóng, nước uống có ga, nước đá..
Ngoài ra:
Nếu thấy viêm họng đau rất nặng và kéo dài quá vài ngày hoặc gây khó nuốt, sốt cao và nôn bạn nên đi khám bác sĩ. Các bác sĩ thường chẩn đoán dựa trên các triệu chứng và các dấu hiệu của bệnh, đôi khi phải cấy dịch tiết cổ họng và thử máu để xác định nguyên nhân gây ra viêm amidan chính xác nhất.
Trên đây là một số phương pháp điều trị, chữa bệnh và cách phát hiện viêm amidan. Topnews.com.vn hy vọng có thể giúp bạn tìm hiểu và tạo cho mình thói quen sinh hoạt tốt để phòng bệnh hiệu quả.
Hoàng Tùng tổng hợp